تاريخچه:

 بشر از قرن سوم پیش از میلاد پرلیت را به عنوان یک شیشه آتش فشانی میشناخته است. نام پرلیت از لغت فرانسوی پرل به معنی مروارید مشتق شده است و کشف آنرا به یک دندان پزشک آمریکایی نسبت میدهند که حدود سال 1914 در هنگام آزمایش روی مینای دندان یک بیمار متوجه انبساط سنگ پرلیت در اثر گرما گردید و نیز گزارش شده است که مصادف با این امر یک زمین شناس به هنگام خاموش کردن آتش سوزی سواحل جزیره نیلوس در یونان با ریختن ماسه‌های ساحلی بر روی آتش، متوجه شد که ماسه‌ها در اثر گرما متورم و منبسط شده‌اند و بدین ترتیب فکر به کارگیری این سنگهای آتش فشانی در صنایع و مصارف مختلف به میان آمد. ولی تا سال 1928 تنها مشخص شده بود که پرلیت به عنوان یک سنگ آتش فشانی در اثر گرما افزایش حجم پیدا مي‌كند و هیچ کاربرد صنعتی نداشت تا اینکه آزمایشهایی بر روی پرلیت های موجود در کانسارهای نزدیک آریزونا در ایالت متحده آمریکا انجام گرفت و در نهایت تولید پرلیت برای مصارف صنعتی از سال 1946 آغاز گردید. پی جویی و اکتشافات پرلیت در ایران از سال 1355 اغاز گردید و تا کنون ذخایر زیادی نیز کشف شده است. اولین ذخیره ای که توسط سازمان زمین شناسی کشف و مطالعه شده، ذخایر پرلیت سفید خانه در ناحیه میانه بوده است.

برای مشاهده متن کامل به ادامه مطلب بروید

  تاريخچه:

پنبه کوهي در فارسي قديم به نام آذرشست معروف بوده است که شايد آسبست از همين کلمه گرفته شده باشد و از حدود 2500 سال قبل از ميلاد شناخته شده و مورد استفاده قرار گرفته است . گروهي واژه آزبست را از زبان يوناني مي دانند که به معني غير قابل اشتعال و نابود نشدني مي باشد . 
از سرپانتين در کتاب الجماهر به نام مهره مار نام برده شده است که برخي آن را مهره مار دانسته اند، به علاوه به آن مارسنگ و در عربي حجرالحيه نيز گفته مي شد .
در گذشته عقيده بر اين بود که سرپانتين ها خاصيت پادزهر دارند و ضد مارگزيدگي و اسهال مي باشند .
موضوع آزبست و كاربردهاي آن متعلق به قرون اخير نبوده و سابقه اي در حدود 4500 سال قبل را دارد كه در آن زمان در فنلاند از اين ماده معدني جهت ساخت ظروف گلي استفاده مي شده است . در 436 سال قبل از ميلاد مسيح مجسمه ساز يوناني كاليماكوس آن را به عنوان فتيله در لامپ طلايي معبد پالاس آتن به كاربرد كه اين معبد هميشه روشن نگه داشته مي شد . دست كم از دو هزار سال قبل از آزبست براي تهيه لباس ضد آتش استفاده مي شده است . 
پليني در 50 سال پيش از ميلاد از آن به عنوان كتان نادر نام برده و پلوتارك مورخ مشهور به كاربرد آزبست به عنوان فتيله دائمي اشاره مي كند .ضمن حفاريهاي باستان شناسي شهر پمپي كه در انفجار كوه آتشفشان وزوو در سال 79 ميلادي منهدم شد ،‌تكه هايي از آزبست به دست آمد كه معلوم گرديد تكه هايي از لباسهايي بوده كه پادشاهان را درآن مي پيچيدند .
همچنين گفته شده كه شارلماني امپراطور معروف فرانسه سفره اي از آزبست داشته كه با گذاشتن آن در آتش پاك مي شده است . همچنين يك دستمال آزبستي متعلق به فرديناند سوم در خزانه پادشاهي وين موجود است . 
پليني همچنين به مشكلات ناشي از آزبست و استفاده از ماسكهاي ويژه جهت جلوگيري از ورود غبار آزبست به ريه ها اشاره مي كند . همچنين هرودت در 450 سال قبل از ميلاد نقل مي كند كه چگونه روميها آزبست را از كوههاي آلپ و اورال استخراج مي كردند و مردگان خود را قبل از سوزاندن در پارچه اي از آزبست مي پيچيدند تا بهتر بتوانند خاكستر مرده را جمع آوري كنند . 
با اين وجود تا سال 1890 ميلادي از آزبست استفاده صنعتي نمي شد . در سال 1880 توليد سالانه آزبست 500 تن بود كه در سال 1930 اين مقدار به 200000 تن در سال رسيده بود . در سال 1893 يك واحد كاغذ سازي در استراليا در محصولات خود ، آزبست را به كاربرد و از آن زمان بردامنه كاربرد و مقدار مصرف آزبست افزوده شده است . در سال 1912 يك مهندس ايتاليايي اولين دستگاه ساخت لوله هاي آزبست سيماني را ابداع كرد . 
در سالهاي بعد كاربردهاي ديگري براي آزبست ابداع شد كه از آن جمله مي توان با استفاده از آزبست در تهيه لباسهاي ضد آتش ، پرده هاي ايمني در سالنهاي نمايش ، لنت ترمز ،‌صنايع آزبست سيمان و ... اشاره كرد . 
مارتين ديل (1996)،در مورد پنبه کوهي مي نويسد که اين کاني به مجموعه اي از کاني هاي سيليکاته رشته اي گروه هاي سرپانتين و آمفيبول اطلاق مي شود و شامل آموزيت (آسبست قهوه اي)،آنتوفيليت،کريزوتيل(آسبست سفيد)وکروسيدوليت(آسبست آبي) مي باشند .

برای مشاهده متن کامل به ادامه مطلب بروید

مشخصات ژيپس:

  سولفات كلسيم در طبيعت به دو صورت يافت مي شود : 

•ژيپس 2H2O. ‍‍CaSO4 (كاني رايج و تجاري) 
•انيدريت CaSO4 ( سولفات كلسيم بدون آب ) 
به طور كلي کاني هاي ژيپس و انيدريت در شرايط تبخيري به وجود مي آيند. ژيپس و انيدريت از جمله رسوبات حاصل از پديده تبخير مي باشند که از نظر توالي رسوبگذاري بر سنگ نمک تقدم دارند. ته نشيني اين مواد همراه با تبخيريها ي ديگر در آب هاي شور انجام مي گيرد.
انيدريت به دليل حلاليت بالا و تبديل شدن به ژيپس بندرت در سطح زمين يافت مي شوند وليکن ژيپس در سطح زمين پايدار است. بنابراين مي تواند در سطح زمين رخنمون داشته باشد. اين كانيها در حوضه هاي بسته و باز كه ميزان تبخير آنها زياد است، تشكيل مي شوند. حوضه هاي درون قاره اي كه در مراحل اوليه ريفت تشكيل مي شوند، محيط مناسبي براي تشكيل رسوبات تبخيري از جمله ژيپس مي باشند

برای مشاهده متن کامل به ادامه مطلب بروید 

تاريخچه:

 تالک يا سنگ صابون در قديم توسط سرخ پوستان در جزاير سانتاکاتالينا در امريکا به منظور مصارف زينتي و ظروف مورد استفاده قرار مي‌گرفته است. اين ماده در اواسط سال هاي 1800 به وسيله مهاجرين سفيدپوست در صنايع ساختماني،سنگ هاي زينتي و روکش کوره ها مورد استفاده قرار مي گرفت.

اکتشاف و استخراج کانسارهاي تالک درايران قدمت چنداني ندارد و به سال 1345 شمسي بر مي گردد. 
نخستين معدن تالكي كه شناسايي شده و براي آن گواهي كشف صادر گرديده، معدن تالك ده موسي مي‌باشد. متعاقب آن اكتشافات ديگري در زمينه شناسايي تالك و بهده‌برداري از آنها صورت گرفت. ولي باوجود اين تا پيش از سال 1364 بررسي زمين شناسي واكتشافي منظمي بر روي هيچ يك از معادن تالك كشور صورت نگرفت. در واقع به محض اكتشاف ذخيره قابل قبول، پس از دريافت گواهينامه كشف، عمليات اكتشافي تعطيل شده و شروع به بهره‌برداري واستخراج به صورت غير اصولي مي‌نمودند.
بنابراين ارقام ذخيره چنين معادني نمي‌تواند ذخيرة قطعي يا احتمالي واقعي آن معادن را نشان دهد. از طرف ديگر وجود عناصر زيانبخش و ناخالص بودن درخور توجه تالك استخراجي و همچنين نبودن امكانات كانه آرايي و عرضه تالك مناسب با نياز صنايع مصرف كننده، سبب شده كه بهره‌برداري درتعدادي از اين معادن در مقياس كوچك و با وسايل و روشهاي ابتدايي انجام و در شمار ديگري از آنها به توقف كشيده شود.
تالك يك كاني سيليكات منيزيم آبدار تالك كمتر در طبيعت بصورت خالص يافت مي‌شود و غالباً داراي ناخالصي هاي آهن، A12O3، CaO،كربن، كوارتز و اكسيد منگنز مي‌باشدو به دليل خصوصيات منحصر به فرد فيزيكي و شيميايي كاربرد بسيار زيادي در صنايع مختلف نظير سراميك سازي، كاغذسازي، لاستيك سازي، پلاستيك سازي، لوازم آرايشي، بهداشتي و دارويي، ديرگدازها، مواد پوشاننده سقف ها و ديگر صنايع دارد.
تالك از نظر نحوه تشكيل يك كاني ثانويه است كه از دگرساني سنگهاي اولترامافيك و يا دگرگوني سنگهاي رسوبي غني از منيزيم نظير دولوميتها، مارنها. آهكهاي دولوميتي وشيل هاي غني از منيزيم حاصل مي‌شود.
تالكي كه در صنعت بكار مي‌رود از نظر كاني شناسي علاوه بر كاني تالك، شامل طيف وسيعي از كانيها مي‌شود نظير: پيروفيليت، سرپانتين، آنتوفيليت، كلريت، ترموليت و آكتينوليت، از طرف ديگر خود كاني تالك به توجه به تركيب كاني شناسي، شكل ظاهري، درجه خلوص و كاربرد آن در صنعت، انواع متفاوتي دارد مانند: استئاتيت، سنگ صابون، پات استون، رنسلائريت، گچ خياطي، لاوا، تالك مخلوط، تالك رشته‌اي و تالك نرم - ورقه‌ای

برای مشاهده متن کامل به ادامه مطلب بروید

مشخصات ميکا:

ميکا اصطلاحي عمومي است که به گروهي از کاني هاي آلومينوسيليکات گفته مي شود. اين کاني ها ساختار ورقه اي شکل دارند و از ترکيبات فيزيکي و شيميايي مختلف تشکيل شده اند. كانيهاي خانواده ميكا از سيليكات هاي صفحه اي هستند كه شامل موسكوويت، بيوتيت، فلوگوپيت، لپيدوليت و ناترونيت مي گردند. موسكوويت، مهمترين و فراوانترين كاني صفحه اي به شمار مي رود. موسكوويت ورقه اي در پگماتيت ها و نوع پولكي در گرانيت، پگماتيت ها و شيست ها پيدا مي شود. ليپدوليت در پگماتيت هاي غني از ليتيوم تشكيل مي شود. فلوگوپيت به صورت رگه اي و توده اي در پيروكسنيت ها و اسكارن هاي منيزيم دار گزارش شده است. 

کاني هاي گروه ميکا که از نظر اقتصادي داراي اهميت هستند به صورت زير طبقه بندي مي گردند:
-موسكوويت، پتاسيم ميکا (به رنگ سبز يا ياقوتي) 3 H2KAl3(SiO4) 
-بيوتيت، منيزيم آهن ميکا (به رنگ تيره)Mg,Fe)3 Al(SiO4)3 ) (H2K)
-فلوگوپيت منيزيم ميکا (زرد، قهوه اي تيره) H2K(Mg)3Al(SiO4)3 
-ورميکوليت، بيوتيت آبدار (زرد پر رنگ) 
-ليپيدوليت، ليتيوم ميکا (زرد کم رنگ) KLi Al(OH,F)2Al(SiO4)3
سيستم بلوري اين کاني ها منوکلينيک است. اين گروه از کاني ها داراي ترکيبات مختلفي از سيليکات آلومينيم آهن، منيزيم و ميکا هستند. حضور فلوئورين، باريم، منگنز، واناديم نيز در اين کاني ها گزارش شده است. از بين اين کاني ها، موسکوويت به خاطر خواص فيزيکي، شيميايي، حرارتي و مکانيکي استثنايي که دارد، در صنعت کاربرد فراوان دارد. ورميکوليت و فلوگوپيت هم مانند ميکا از اهميت برخوردار هستند. از بيوتيت به ندرت در مصارف صنعتي استفاده مي شود.
از نظر کاني شناسي کاني هاي گروه ميکا به سه گروه تقسيم مي شوند که عبارتند از:
گروه اصلي ميکا، گروه ميکاهاي شکننده و گروه کلريتي. همه کاني هاي اين گروه ها داراي ساختمان منوکلينيک هستند. ساختار ميکا ترکيبي از دو لايه تتراهدرال سيليکا و يک لايه اکتاهدرال مرکزي است.

برای مشاهده متن کامل به ادامه مطلب بروید

پاورپوینت شیمی معدنی دو     گرد آورنده : دكتر علی سقط فروش

درس شيمی معدنی (2) ازدروس الزامی مشترک دوره کارشناسی شيمی محض بوده و کتاب حاضر تاليف آقاي دکتر محمد حکيمی به عنوان منبع درسی اين واحد درنظر گرفته شده است.اين درس به عنوان يکي از دروس مهم دوره کارشناسی محسوب شده و سهم مهمی در موفقيت دانشجويان در آزمون تحصيلات تکميلی دارد وبيشتر مباحث آن پيرامون شيمی کمپلکس هاي فلزی و طيف بينی و مکانيسم واکنش های آنها است.

فهرست :

فصل اول : مقدمه

فصل دوم : نامگذاری كمپلكس های فلزی

فصل سوم : نظريه های مربوط به تركيبات كوئورديناسيون (I)

فصل چهارم : نظريه های مربوط به تركيبات كوئورديناسيون (II)

فصل پنجم : خصويات طيفی و مغناطيسی كمپلكس های فلزی

فصل ششم :  پايدار تركيبات كوئورديناسيون

فصل هفتم : كی ليت ها

فصل هشتم : ايزومری در كمپلكس هاي فلزی

فصل نهم : واكنش های كمپلكس هاي فلزی (I)

فصل دهم : واكنش های كمپلكس هاي فلزی (II)

فصل يازدهم : شيمی توصيفی عناصر واسطه

فصل دوازدهم : كاربردهای تركيبات كوئورديناسيون

فرمت : پاورپوینت       تعداد صفحات : 379        حجم : 30.3 مگابایت

برای دانلود پاورپوینت آموزشی شیمی معدنی دو بر روی عکس زیر کلیک نمایید .

تاريخچه:

 نفت و گاز از زمان هاي بسيار قديم به صورت تراوش هاي سطحي، شناخته شده و مورد استفاده بوده اند. براي مثال مي توان شعله هاي آتش جاويدان را نام برد كه از شيل هاي نفتي نزديك باكو نشأت مي گرفت. 
اكتشاف نفت يك دانش بسيار قديمي و كاربردي است كه با جمع آوري قير (asphalt) از تراوش هاي طبيعي سطحي (natural seepages) به قلمرو علم وارد شد. در آن زمان ها، نفت براي مقاصد پزشكي، گرمايي و همچنين مصارف عايق كاري استفاده مي شد.
اولين چاه اكتشافي نفت در سال 1745 در فرانسه حفر شد و اولين چاه استخراج نفت توسط كلنل دريك در پنسيلوانيا در سال 1859 حفاري شد. اين آغازي براي اكتشافات زيرسطحي نفت بود كه بعداً، خصوصاً بعد از افزايش تقاضا براي استخراج نفت در طول جنگ جهاني اول، شدت گرفت. 
قديمي ترين تئوري براي اكتشاف نفت، تئوري طاقديس (anticline theory) بود كه به وسيله هانت (Hunt) در سال 1861 معرفي شد. كاربرد اين تئوري براي يافتن نفت در قله طاقديس ها ابزار موفقي بود. اين تئوري به عنوان تئوري اصلي براي اكتشافات مهم نفتي در امريكا، ونزوئلا، آرژانتين، برمه و به خصوص در مسجد سليمان ايران مورد استفاده قرار گرفت . 
بعد از پيدا شدن نفت در سال 1880 در رسوبات دريايي پنسيلوانيا كه ارتباطي با ساختمان هاي طاقديسي نداشت و شكل گيري نفتگير صرفاً ناشي از تغيير رخساره رسوبات بود، مشخص شد كه ذخاير نفتي مي توانند در حوضه هاي غير چين خورده هم وجود داشته باشند. در نتيجه مفهوم نفتگيرهاي چينه اي (stratigraphic traps) با اين كشف فراگير شد. 
تا اواسط دهه 1920، تهيه استفاده از نقشه هاي سطحي طاقديس ها ابزار اصلي اكتشافات نفتي بود و پيدا كردن نفتگيرهاي چينه اي معمولاً به صورت اتفاقي رخ مي داد. تا سال 1925 فقط ماسه سنگها به عنوان مخازن هيدروكربني مورد نظر و مطالعه بودند، اما اكتشاف مخازن عظيم هيدروكربني در كربناتها در ميدان هايي نظير مسجد سليمان ايران، كركوك عراق، كرتاسه مكزيك و Smackover آمريكا نشان داد كه نفت مي تواند در سنگ هاي كربناته نيز يافت شود. 
بعد از اواسط دهه 1920 با روي كارآمدن روش هاي جديد نظير مغناطيس سنجي (magnetometry) ، ثقل سنجي (gravimetry) و مطالعات لرزه اي (seismic surveys)،اكتشاف نفتي راه تازه اي براي پي بردن به آنومالي ها و ساختارهاي زير سطحي غيرقابل مشاهده از سطح پيدا نمود. اين تكنولوژي ها به تشخيص موقعيت پي سنگ و آنومالي هاي دياپيريك كمك مي كنند و به طور كلي يك شماي عمومي از ساختارهاي زير سطحي را آشكار مي سازند.
در سال 1927 در فرانسه اولين نمودارهاي ژئوفيزيكي براي اندازه گيري تخلخل (porosity) و آب اشباع شدگي (water saturation) در چاه هاي حفاري شده، مورد استفاده قرار گرفت.
پيشرفت در علوم زمين شناسي نظير ميكروپالئونتولوژي (micropaleontology) و ارائه مدل هاي رخساره اي (facies models) در دهه 1960 كمك شايان توجهي براي اكتشافات نفتي بود. 
تا قبل از دهه 1960 مطالعات فسيل شناسي، صرفاً بر روي ماكروفسيل ها متمركز بود كه كاربرد محدودي داشتند چرا كه بسياري از آنها در اثر حفاري به دليل اندازه بزرگشان كاملاً منهدم شده و قابل شناسايي نبودند. بنابراين گسترش ميكروپالئونتولوژي و تعريف بسياري از بيوزون ها بر پايه ميكروفسيل ها كه به آساني در مغزه ها (cores) و خرده هاي (cuttings) حاصل از حفاري يافت مي شوند، در اين راه كمك موثري بود، زيرا تطابق ناحيه اي چينه ها بسيار آسانتر و دقيق تر صورت مي گرفت. 
بعد ها توسعه مدل هاي رخساره اي و تفسير جزئيات محيط هاي رسوبي قديمي (paleoenvironments) كمك مؤثري در تشخيص شكل هندسي مخازن (reservoir geometry) كردند و پيش بيني قابل اعتمادي از كيفيت مخازن از نظر تخلخل و تراوايي ارائه دادند. 
در دهه 1950 قانون ديناميك سيالات به طور موفقي توسط هوبرت و هيل (Hubbert & Hill) براي توصيف مهاجرت و ذخيره نفت به كار برده شد. 
در دهه 1970 پيشرفت در كسب و پردازش (acquisition and processing) اطلاعات لرزه اي و نيز استفاده از كامپيوترهاي سريع براي اين منظور توانست نيمرخ هاي لرزه اي بسيار دقيق را بدست دهد و لذا امروزه اين مقاطع سيماي عمومي درون زمين را به خوبي مشخص مي كنند. 
بعد از دهه 1980 تاكنون توسعه، صرفاً به صورت پيشرفت در تكنولوژي هاي گذشته و نيز معرفي نرم افزارهاي مختلف كامپیوتري بوده كه باعث شده است اكتشاف هيدروكربن ها آسانتر، سريعتر و مطمئن تر انجام شود.

برای مشاهده متن کامل به ادامه مطلب بروید