فسفات ( Phosphate )

تاريخچه:

هزاران سال پيش كشاورزان اروپايي و چيني از استخوان هاي سوخته به عنوان كود دركشاورزي بهره مي جستند. براند (Hennig Brondt) شيميدان آلماني در سال 1669 براي اولين بار عنصر فسفر را از ادرار استحصال كرد و در سال 1769 ميلادي كلسيم فسفات كه از اجزاي اصلي استخوان است، از آن جدا شد.

انسان ها در حدود سي سال بعد به اين امر پي بردند كه كلسيم فسفات ماده مفيدي در كشاورزي است كه در افزايش رشد نباتات نقش مهمي را دارا مي باشد. درسال 1797 يك شيميدان انگليسي نام سوپر فسفات را به ماده كلسيم دي هيدروژن فسفات موجود در استخوان داد كه بعداً به نام كود فسفاتي معروف گرديد. در اروپا، آسيابهايي جهت پودركردن استخوان بكار برده مي‌شد كه در مزارع رايج بود. هنريك كوهلر اولين شيميداني بود كه كاربرد اسيد را در تهيه كودهاي فسفاتي مطرح كرد. در سال 1840 ميلادي بعد از اينكه لابيگ تئوري خود را درمورد جذب فسفر توسط گياهان ارائه كرد، ناگهان تقاضا براي استخوان جهت توليد كودهاي فسفاتي افزايش يافت. با انجام كاوشهاي زمين شناسي، در فرانسه و انگلستان ذخيره هايي از سنگهاي فسفاتي با عيار پايين كشف شد. ولي توسعه در صنعت فسفات با كشف يك ذخيره رسوبي فسفات باعيار بالا دركاروليناي جنوبي رونق زيادي يافت. اين ذخيره دوباره در سال 1859 ميلاي مورد بررسي و مطالعه دقيق زمين شناسي قرار گرفت و حفاري در سال 1867 ميلادي آغاز گرديد. در سال 1899 اين معدن به تنهايي 90 درصد از احتياج دنيا به سنگ فسفات را تأمين مي‌كرد و توليد آمونيوم فسفات حاصله از واكنش آمونياك بر فسفريك اسيد درسال 1917 ميلادي در آمريكا شروع شد. درادامه توليد آمونيوم فسفات، درآلمان با روش كريستاله كردن آمونيوم فسفات، كودهاي فسفاتي با كارآيي بيشتري توليد شد. از سال 1890 ميلادي، با جداسازي كلسيم سولفيت از محلول سوپرفسفات و استفاده از اسيد فسفريك در توليد سوپر فسفات غليظ شروع شد. درسال 1920ميلادي با استفاده از اسيد نيتريك بجاي اسيد سولفوريك پروسه نيتروفسفات شكل گرفت. اين پروسه در سال 1930 ميلادي بصورت يك روش نوين توسط كمپانيهاي نورسك و هيدرو و DSM هلند و چند كمپاني ديگر به دنيا ارائه گرديد. 
در اروپا، توليد كلسيم سيليكون فسفات بعنوان يك محصول فرعي در صنايع فولاد جهت كود فسفاتي مورد استفاده قرار گرفت و همچنين از فسفر موجود در سنگ آهن در نهايت براي توليد كودهاي فسفاتي استفاده شد. تلاشهاي فراواني شد كه با استفاده از عمليات حرارتي بر روي سنگهاي فسفاتي، كود شيميايي تغليظ شده توليد گردد ولي اين روشها بدليل مصرف بالاي انرژي از نظر اقتصادي مقرون به صرفه نبود.

برای مشاهده متن کامل به ادامه مطلب بروید